تاثیر پارامترهای ژئوتکنیکی بر ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست، مطالعه موردی: کارخانه سیمان آبیک

مطالعه فاکتورهای ژئوتکنیکی در ارزیابی اثرات محیط‌زیستی کارخانه سیمان (مطالعه موردی: کارخانه سیمان آبیک)       مریم نعیمی*1، علی لشگری2، عبدالحسین حداد3   1 استادیار، بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران 2 دانشجوی دکتری، دانشکده‌ عمران، دانشگاه سمنان، ایران 3 دانشیار، دانشکده‌ عمران، دانشگاه سمنان، ایران   (تاریخ دریافت: 09/04/1395؛ تاریخ تصویب: 09/07/1397)   چکیده امروزه ارزیابی اثرات توسعه بر محیط‌زیست یکی از راه‌های قابل قبول برای دست‌یابی به اهداف توسعه پایدار است و می‌تواند به عنوان یک ابزار برنامه‌ریزی، اثرات بالقوه محیط‌زیستی که در نتیجه اجرای پروژه‌های عمرانی و توسعه، پدیدار می‌شوند را شناسایی و گزینه‌های منطقی برای حل آن‌ها را انتخاب کند. در سال‌های اخیر احداث کارخانه‌های سیمان در کشور رشد فزاینده‌ای داشته است که اصولا به جنبه‌‌های اقتصادی آن‌ها نسب به جنبه محیط‌زیستی بیشتر توجه می‌شود، در حالی که این صنعت می‌تواند اثرات منفی قابل توجهی علاوه بر محیط‌زیست بر روی مسایل ژئوتکنیکی منطقه نیز داشته باشد. در این تحقیق با استفاده از منابع موجود و بررسی‌های میدانی، آثار محیط‌زیستی و ژئوتکنیکی کارخانه سیمان آبیک که یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های تولید سیمان در کشور می‌باشد، توسط ماتریس ایرانی و عکس‌های هوایی مورد بررسی قرار گرفته است. هر چند سالیان متمادی است که این مجموعه احداث شده است ولی یک ارزیابی محیط‌زیستی از شرایط موجود می‌تواند گویای اثرگذاری یک مجموعه تولید سیمان در طی گذشت زمان بر روی منطقه و محیط‌زیست باشد. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین اثر منفی بر روی توپوگرافی منطقه با ارزش کیفی «تخریب یافته» می‌باشد که این موضوع علاوه بر اثرگذاری بر روی محیط‌زیست، بر روی شرایط ژئوتکنیکی منطقه نیز اثرگذار است. با توجه به وجود گسل‌های فعال در منطقه تغییرات توپوگرافی مخاطرات محیط‌زیستی و ژئوتکنیکی شدیدی را به همراه خواهد داشت. نتایج این تحقیق نشان ‌می‌دهد که تغییرات توپوگرافی ناشی از فعالیت‌های توسعه‌ای کارخانه سیمان آبیک که یکی از فاکتورهای ژئوتکنیکی است، موجب کاهش ضریب گسیختگی شیب به میزان 01/0 می‌شود که در اثر وقوع زلزله احتمالی شیب‌های منطقه تغییرمکان بیشینه‌ای در حدود 824 سانتی‌متر را تجربه می‌کنند.       کلید واژه‌ها: کارخانه سیمان، پارامتر‌های ژئوتکنیکی، ارزیابی اثرات توسعه بر محیط‌زیست       *نویسنده مسئول:                                                                                  Email: [email protected]